Амны хөвд: Шалтгаан, Шинж тэмдэг, Эмчилгээ ба Урьдчилан сэргийлэх Арга Замууд

 

Амны хөвд: Шалтгаан, Шинж тэмдэг, Эмчилгээ ба Урьдчилан сэргийлэх Арга Замууд

Амны хөвд

Мета гарчиг:
Амны хөвд – амны булчин, шүдний дотроос гарч буй жижиг, дугуй хэлбэрийн өөх үрэвслийн төрлүүдийг ойлгож, үүсэх шалтгаан, шинж тэмдэг, эмчилгээний арга замууд болон урьдчилан сэргийлэх зөвлөгөөг дэлгэрэнгүй танилцуулж байна.

Мета тайлбар:
Энэ нийтлэлд амны хөвд  үүсэх үндсэн шалтгаанууд, илрэх шинж тэмдэгүүд, гэрийн болон эмнэлгийн эмчилгээний арга замуудыг дэлхийн нийтлэг статистик болон Монголын орчинд нийцүүлэн авч үзсэн бөгөөд амны арчилгаа, эрүүл амьдралын зөвлөгөөг багтаасан болно.

Амны хөвд гэж

1. Амны хөвд гэж юу вэ?

Амны хөвд гэдэг нь амны доторх булчин, хурц болон чөлөнгөөс ялгаатай, жижиг, дугуй хэлбэртэй өөх нүх, эсвэл гэмтэл үүсч, үрэвслийн үйл явцийг илэрхийлдэг. Эдгээр нүх нь ихэнхдээ:

  • Хэл, шүд, амны доод тал, амны доторх бөөрөнхий хэсэгт үүсдэг.
  • Хоол идэх, ярих үед өвчин, түргэн түргэн дутуу мэдрэмж үүсгэдэг.
  • Зарим тохиолдолд нягт, тодорхой өнгөний (цагаан, шар эсвэл улаан) хүрээтэй бөгөөд амны арчилгааны асуудлыг дагуулдаг.
Амны хөвдийн шинж тэмдэг



2. Амны хөвдийн шинж тэмдэг

Амны хөвд үүсэх үед дараах шинж тэмдэгүүд илэрч болзошгүй:

  • Хүүхлийн шиг жижиг нүх:
    Хэл, шүд, амны доторх булчинд жижиг, дугуй, эсвэл шилжиж болох хэлбэл, улаан эсвэл шар өнгийн бүс үүсдэг.
  • Өвчин ба түргэн дутуу мэдрэмж:
    Хоол идэх, ярих үед амны нүхийг хамарч, түргэн илрэх өвчин мэдрэмж үүсдэг.
  • Арьсны хаталт, ширхэм:
    Амны булчин хатаад, гэлэг шатаах, эсвэл хэт их үрэвсэлтэй бол байнгын мэдрэмж, чөлөөт байдлыг алдаж болзошгүй.
  • Хүнд тохиолдолд:
    Өндөр температур, улаан болон ихээс илүү үрэвслийн шинж тэмдэг, хөндлөн тархсан нүхүүд болон хоол боловсруулах үед гаднаас илрэх мэдрэмж гарч болно.

Амны хөвд үүсэх шалтгаанууд

3. Амны хөвд үүсэх шалтгаанууд

Амны хөвд үүсэх нь олон хүчин зүйлсийн нийлбэрээс шалтгаалдаг бөгөөд үүнд:

  • Физик хохирол:
    Хатуу хоол идэх, зөөлөн бус зөвхөн шүүрэх буюу маш хүчтэй шүдний шүүгдэх үед амны булчин гэмтэлдэгдэж, нүх үүсдэг.

  • Хүнсний дутагдал:
    Витамин B12, төмөр, цайр, фолийн хүчил зэрэг шим тэжээлүүдийн дутагдал нь амны булчингийн сэргээлийг саатуулж, нүх үүсэх магадлалыг нэмэгдүүлдэг.

  • Иммун системийн сулрал, стресс ба ядаргаа:
    Хэт их стресс, уян хатангүй байдал, хангалттай унтахгүй нөхцөлд бие махбодийн дархлаа буурч, амны булчин гэмтэлдэн үрэвслийг түргэсгэж болно.

  • Амархүү болон эмийн нөлөө:
    Зарим эм, жишээлбэл, NSAIDs (ибупрофен гэх мэт) нь амны булчинд өртөл үүсгэж, хөвдийг төрүүлэхэд нөлөөлдөг.

  • Халдварт өвчин болон автоиммун өвчин:
    Лупус, Кронын өвчин, эсвэл амны булчинд үүсдэг бусад автоиммун үрэвсэл нь амны нүх үүсгэхэд нөлөөлнө.

Амны хөвд ба уруулын халдвартай өвчин

4. Амны хөвд ба уруулын халдвартай өвчин (герпес) хоорондын ялгаа

  • Амны хөвд :

    • Амны доторх булчинд үүсдэг бөгөөд ихэнхдээ вирустай холбоогүй.
    • Өөрийн эсрэг дархлаа, физик хохирол, хүнсний дутагдал зэрэг олон хүчин зүйлээс шалтгаалдаг.
    • Ихэнхдээ эмчилгээний тусламжгүйгээр 2 долоо хоногийн дотор байгалиар эдгэрдэг.

  • Уруулын халдвартай өвчин (герпес):

    • Уруулын гаднах тал болон амны хүрээний эргэн тойронд үүсдэг бөгөөд HSV-1 вирусаас шалтгаалдаг.
    • Өндөр халдвартай, цагаан эсвэл шүлтэн өнгийн шингэнтэй бөгөөд ихэнхдээ шилэн хэлбэртэй үүсдэг.
    • Өнгөрсөн үед бусдад шилжиж болзошгүй бөгөөд өвчин өөрчлөгдөж, дахин давтагдах магадлалтай.

Амны хөвдийн эмчилгээний арга замууд

5. Амны хөвдийн эмчилгээний арга замууд

5.1. Гэрийн эмчилгээ ба арчилгаа:

  • Солонгос уус, эсвэл сөөг цутгал:
    Амны булчинг ариутгаж, бактериа халдварыг багасгах зорилгоор давс уус, бакинг сод буюу эмийн уусгаар хөнгөн гагаар уудаг.
  • Хатуу амтлагч, эмгэг намдаах зүйлс:
    Үзэгдэл эсвэл зөөлөн анальгетик (оньсоо) зэрэг нь амны нүхийн өвчинг түргэн намдахад тусална.
  • Чийг, салхи, амрагийн халамж:
    Хэт халуун, эсвэл хэт хүйтэн хүнсний зүйлсээс зайлсхийж, амны булчинг тэжээж, эмгэгийг түргэсгэж болзошгүй.

5.2. Эмийн эмчилгээ:

  • Орон нутгийн оньсоо:
    Бензокаин агуулсан орон нутгийн оньсоо нь түргэн анальгезиа өгч, өвчин намдахад тусалдаг.
  • Антисептик, антибиотик оньсоо:
    Клорхексидин болон бусад антисептик орцтой бүтээгдэхүүн нь бактериа халдварыг бууруулна.
  • Кортикостероид оньсоо:
    Стероид агуулсан оньсоо нь үрэвслийг дархлаагаас арилгаж, хурдан эдгэрлийг дэмждэг.

5.3. Хүнд тохиолдолд эмнэлгийн эмчилгээ:

  • Хэрэв 2 долоо хоногоос дээш үргэлжилж, өвчин маш их байвал, Монголын эмнэлгийн төвүүдэд мэргэжлийн зөвлөгөө авч, шаардлагатай үед эмчилгээний тусламжийг авах нь зүйтэй.
  • Зарим тохиолдолд, эмч нүдний нүхийг эсвэл амны булчинг нь цахилгаан, лазер, эсвэл бусад арга замаар эмчилдэг.

6. Урьдчилан сэргийлэх зөвлөгөө

Амны хөвд үүсэхээс сэргийлэх болон дахин давтагдахгүй байлгахын тулд дараах зөвлөгөөг хэрэгжүүлээрэй:

  • Зөв хооллолт, тэжээл:
    Витамин B12, төмөр, зэс, фолийн хүчил зэрэг шим тэжээлийг хангалттай авч, тэжээл дутагдлыг байнга шалгах.
  • Харилцан цэвэрхэн амны арчилгаа:
    Бага хүчтэй, зөөлөн утасны шүүгээ ашиглан, амны булчинг тогтмол, зөв цэвэрлэнэ.
  • Хүчтэй хүнсний зүйлсээс зайлсхийх:
    Хэт исэлтэй, хэт хүчилтэй болон халуун хүнсээс анхаарж, амны булчинг нь ууршуулахгүй байх.
  • Стресс, ядаргааг багасгах:
    Тогтмол унтах, бясалгал, йог ба биеийн дасгал хөдөлгөөнийг хэрэгжүүлж, стрессийг бууруулна.
  • Монголын эмнэлгийн системд хандах:
    Хэрэв эмгэг давтагдаж, өвчин үргэлжилбэл Монголын эмнэлгийн мэргэжилтэнтэй яаралтай зөвлөлдөөрэй.

7. Дүгнэлт

Амны хөвд  нь амны доторх булчин гэмтэлтэй холбоотой энгийн гэхдээ өдөр тутмын асуудал бөгөөд зөв амны арчилгаа, зөв хооллолт, стресс удирдах арга замуудыг хэрэгжүүлснээр ихэнх тохиолдолд байгалиар эдгэрдэг. Гэвч үргэлжилсэн, олон дахин давтагдсан эсвэл маш их өвчинтэй бол Монголын эмнэлгийн төвүүдэд мэргэжлийн оношилгоо, эмчилгээг авах нь маш чухал.

Комментарии

Отправить комментарий